Op 14 mei pakte de gemeente Bergen op Zoom uit met een uitgebreid artikel in de BNdeStem over de huisvesting van 435 arbeidsmigranten aan de Havendijk in Bergen op Zoom[1]. Het plan werd wisselend ontvangen en zeker niet iedereen is blij met de komst van de arbeidsmigranten.
Zo zijn de kermisexploitanten een petitie gestart tegen de komst van de arbeidsmigranten[2]. Ze vrezen voor overlast, vandalisme en criminaliteit. Op de achtergrond speelt mee dat de kermisexploitanten zich gepasseerd voelen. Zij strijden al langere tijd strijden voor meer ruimte voor woonwagens, ook op de locatie aan de Havendijk.
De afgelopen dagen heb ik mijzelf afgevraagd: wat is hier nou het echte probleem? Het echte probleem is het falende grondbeleid uit het verleden, en het wegkijken van het Rijk op het gebied van volkshuisvesting. Er is weinig betaalbaar aanbod, er is veel vraag en de bouwgrond in onze gemeente raakt in rap tempo op. Hierdoor zien we steeds vaker dat mensen tegen elkaar uit worden gespeeld op de woningmarkt.
Laat er geen misverstand over bestaan. Ik snap de zorgen van de kermisexploitanten. Hun strijd om woonruimte bestaat al veel langer. Al ver voor het huidige woningtekort ontstond, vochten zij voor woonruimte en zelfs voor hun recht om te bestaan. Tegelijkertijd hebben we de arbeidsmigranten hard nodig voor het werk, ook zij hebben recht op fatsoenlijke en menswaardige huisvesting. Ik ben dan ook een sterk voorstander van hun komst, op voorwaarde dat zij niet worden gebruikt om de lonen te drukken.
Om de problemen op de woningmarkt te begrijpen, moeten we terug in de tijd. De fouten die in het verleden zijn gemaakt in Den Haag, hebben geleid tot het woningtekort dat er nu is. Het was notabene VVD-minister Stef Blok die in 2017 jubelde dat de woningmarkt “af” was. Alles zou voortaan geregeld worden door de markt. Maar ook onze gemeente gaat niet vrijuit.
Wat er namelijk in werkelijkheid gebeurde, is dat het Rijk en gemeentes in slaap sukkelden. Het Rijk verzaakte met regelgeving te komen om wonen betaalbaar te houden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het afdwingen van een minimaal aantal sociale huurwoningen of het instellen van maximumhuurprijzen waar het gaat om particuliere huur. Tegelijkertijd voerde de gemeente een grondbeleid waarbij alleen de opbrengst voor de gemeente belangrijk was en zo hoog mogelijk moest zijn. Een goede mix van woningen (bijvoorbeeld 30% sociale huur, 40% midden huur, 30% hoog segment) was daarbij van ondergeschikt belang. Dit heeft geresulteerd in woonprojecten van de laatste jaren zoals op de Markiezaten, met hoofdzakelijk dure koopwoningen.
En wie zijn de dupe van de hiervoor beschreven giftige cocktail? Mensen die op zoek zijn naar een betaalbare woning of betaalbare grond om hun woonwagen op te zetten. Denk aan starters op de woningmarkt, jongeren, alleenstaande mensen, maar natuurlijk ook arbeidsmigranten en kermisexploitanten. Deze doelgroepen zitten in hetzelfde schuitje. Ze worden tegen uit elkaar uitgespeeld op de huidige woningmarkt.
Zoals eerder vermeld ben ik een sterk voorstander van de komst van de arbeidsmigranten. Dit wil niet zeggen dat ik tegen meer ruimte voor onze kermisexploitanten ben. Integendeel zelfs, ik vind dat er met spoed gezocht moet worden naar geschikte ruimtes voor woonwagenbewoners. Maar hoe?
De oplossing ligt voor de hand, maar is niet simpel. De overheid moet de woningmarkt naar zich toe trekken met eerlijke regels. De prioriteit moet terug naar volkshuisvesting, in plaats van zo veel mogelijk winst voor projectontwikkelaars. Waar de markt bouwt op basis van financiële prikkels, kan de overheid in staat zijn om te laten bouwen naar de daadwerkelijke behoeftes van inwoners. Bouwen naar behoefte levert wellicht minder geld op voor projectontwikkelaars en gemeentes, maar levert wél betaalbare woningen op. Dan zal er plaats zijn voor zowel de kermisexploitant als de arbeidsmigrant. Zo simpel als het klinkt, zolang is de weg ernaartoe. Bovendien vraagt het veel lef van onze bestuurders.
Mijn omroep aan de arbeidsmigranten en de kermisexploitanten is duidelijk: Sluit elkaar niet uit, maar sluit de handen ineen! Samen met die overgrote groep inwoners die behoefte heeft aan betaalbare woningen.
Adam Ahajaj
[1] https://www.bndestem.nl/bergen-op-zoom/hier-in-bergen-op-zoom-verblijven-straks-435-arbeidsmigranten-mensen-niet-wegstoppen~a893734a/
[2] https://www.bndestem.nl/bergen-op-zoom/petitie-tegen-komst-arbeidsmigranten-aan-havendijk-vrees-voor-overlast-vandalisme-en-criminaliteit~ac25c58f/
